معلومات دراسية

لهيموجلوبين (Hemoglobin او Haemoglobin و بيترمز له بـ Hb او Hgb) هو عباره عن بروتين بيحتوى على عنصر الحديد موجود فى الدم بتاع حيوانات كتيره (كل الفقاريات و بعض من انسجة الحيوانات اللافقاريه).

الهيموجلوبين بيبقا موجود جوه خلايا الدم الحمرا (الاريثروسيتات) و ظيفته هى نقل الاوكسيجين من الرئتين (او الخياشيم) لانسجة الجسم المختلفه.

الهيموجلوبين بيعمل رابطه كيميائيه ضعيفه مع الاوكسيجين و بيسموه فى الحاله دى اوكسى هيموجلوبين (بيبقى لونه احمر فاتح) و بكدا بيقدر يشيل الاوكسيجين و يوديه لخلايا الجسم و هناك بتتكسر الرابطه الضعيفه دى و بينفصل عنه الاوكسيجين و بيتحول لونه و بيبقا ازرق محمر و بيسموه هنا ديوكسى هيموجلوبين.

الهيموجلوبين بيتصنع فى نخاع العضم و بيتفرز فى الدم جوه خلايا الدم الحمرا اللى بتكمل دورة حياتها و تموت بعد 100-120 يوم.لما بتموت الخليه بيتكسر الهيموجلوبين و بيطلع منه حديد.فى بروتين اسمه ترانسفيرين وظيفته تجميع الحديد الناتج من موت الخلايا دى و نقله مره تانيه لنخاع العضم عشان يتعمل منه هيموجلوبين و خلايا جديده. اللى بيتبقا من الحديد فى الدم بيدخل فى تركيب ماده تانيه اسمها بيليروبين و بيتفرز مع الصفرا و هو المسئول عن اللون البنى المصفر بتاع البراز.

جزيء الهيموجلوبين بيتكون من اربع مجموعات هيم صغيرين متجمعين حوالين مجموعة جلوبين كبيره ، الهيم دا بيمثل 4% بس من وزن الجزئ بتاع الهيموجلوبين و بيتكون من مركب عضوى شكله مدور بيسموه بورفيرين و مرتبط بيه ذرة حديد واحده، ذرة الحديد دى هى اللى بتعمل الرابطه الكيميائيه الضعيفه مع الاوكسيجين عشان يتنقل من الرئتين لكل حته فى الجسم.جزيء الهيموجلوبين الواحد بيبقا متركب من اربع مجموعات من الهيم يعنى اربع ذرات حديد و دا معناه ان كل جزئ هيموجلوبين بيقدر يشيل اربع ذرات من الاوكسيجين فى المره الواحده. قياس نسبة الهيموجلوبين فى الدم هى من اكتر انواع تحاليل الدم اللى بيطلبها الدكاتره من المرضى بتوعهم ودى النسب الطبيعيه فى الستات و الرجاله و الاطفال:

الراجل: 13.5 - 17.5 جرام/ديسيليتر
الست: 12.1 - 15.1 جرام/ديسيليتر
الطفل: 11 - 16 جرام/ديسيليتر
الست الحامل: 11 - 12 جرام/ديسيليتر [1]
نسبة الهيموجلوبين فى الدم لما بتقل عن المستوى الطبيعى بتسبب مرض اسمه الانيميا و اللى بيسببه فى اكتر الحالات نقص الحديد فى الاكل او ان الجسم مش قادر يمتص الحديد اللى الواحد بياخده ويا الاكل. ساعات كتير بتحصل طفرات بتغير التركيبه بتاعة جزيء الهيموجلوبين بس ما بتببش امراض الا فى النادر و من اشهر الامراض اللى بتيجى بسبب الطفرات دى مرض انيميا الخلايا المنجليه و مرض الثالاسيميا.